dag 5....en dan eindelijk weekend

Laatste werkdag van de eerste week, mijn private Bodaman blijft trouw, gistermiddag, nu ook weer. Hij stopt ook effe als ik effe iets wil kopen, en wacht zo braaf. Ik ben extra zwaar geladen, heb de waskommen van B.0. bij en matjes van Elly en paar spullen van de HAP. Hele toer hoor. Maar kom veilig aan. Vanmiddag pikt hij me op zegt hij en morgen is hij vrij, das prima ! Ik ook ! Eerst weer naar sister Phiona, die is niet in haar office.....office office....hok.....dus met de tas naar sister Allen en daar is Phiona ook. Zie de foto, ze bewonderen en ik moet zeggen tegen iedereen THANK YOU ALL ...!! Ik had zo graag meer willen meenemen. Maar er is ook geen beginnen aan. Afijn er is werk aan de winkel. Er is een patiëntje binnengebracht. Vanmorgen door de auto van papa aangereden, hij had haar niet gezien. En heel vreemd, niks aan het lijfje, maar een dikke buil op de kop en schaafwondje aan hoofd en kin........hoor haar al hele poos huilen op de OPD (poli). Ze moet gehecht worden, haar tong is echt waar afgebeten door haarzelf. Een flard zit nog vast en dan echt en paar cm naar achter, dus niet het puntje. Ik mag naar de theatre (OK) van Phiona om erbij te zijn. Ik weet de weg en ga snel....op z'n Hollands, had niet gehoeven......kind zit huilend, een paar uur al bij al, voordat ze geopereerd wordt. De anesthesist is er nog niet. Vannesa is op de OK en ik help haar met klaarzetten...veel valt er niet klaar te zetten...oude, groene steriele doeken uit een soort oventje, er is nog een soort oventje, dat is de autoclaaf. Die ligt vol met scharen etc. Alles wat er is in het HCOH ligt gewoon in de autoclaaf. Geen pakketten. Geen ingepakte sets. En al zeker geen wegwerpspullen. De foto laat Vanessa zien en mij, en de voeten, weer gewoon bloot.......went snel hoor. Na anderhalf uur is de anesthesist er en die gaat wat klaarleggen. Geen anesthesieassistent hier. Only Vanessa and me. Heel op het gemak, zoekt hij bijeen wat hij nodig heeft voor een kindje van 2, niks of in ieder geval weinig te vinden. Er wordt wat gedraaid aan de fles 02. Moet met een soort combinatietang open geslagen worden. Kindje wordt opgehaald door de student klinisch nog wat, huilen huilen huilen.....troosten, was dat ? Geen empathie te zien. Zit niet in hun opleiding denk ik. Wordt in slaap gedaan met een infuusnaadje in de elleboogplooi. Vastgeplakt op zijn Oegandees, dus je kunt er weer op wachten....hij spuit er iets in en ze valt in slaap. Geen intuberen, er is geen tube, ennnnnnn het is een OK in de mond. Geen controle van de vitale functies, wel een saturatie metertje aan de vinger.....doet het niet.....teen, doet het niet....heel het apparaat weigert...geen stress hoor bij de mannen, ze vinden een sat.metertje in een la, op batterijen, terwijl de student zorgt voor de mondkap met 02. Zweet van zijn kop....heeft hij vast nog nooit gezien. Intussen ben ik al anderhalf uur in de OK en er is nog niks gebeurd he. Maar ze gaan er aan beginnen. Vanessa gaat assisteren en de student en ik kijken toe. Het schaapje ademt en de sat is goed. Ze pakken de tong uit de mond met klem en tjeeeezuss wat een ellende, de tong is rats afgebeten, op een flard na. De dokter die gaat opereren is "de gynaecoloog". Maar zo werkt het hier niet. De dokter die hier werkt is een alleskunner....die doet alles, ik zeg dat ik dacht dat hij de gynaecoloog was, hij lacht er keer flink om. Hij is wel vlot en kordaat, meer dan de rest hier, maar nog lang geen Hollands tempo. Ze worden hier ook nooit kwaad, als er iets niet is, of iets anders in de plek komt of dat het lang duurt, iedereen is chill, maar ik kan er niet aan wennen. Wil er ook niet aan wennen. de tong wordt netjes aaneen gehecht. Heet infuus sneuvelt bijna, gek he.....en moet vastgeplakt.......geen plakband op de OK, ook niet na 10 min zoeken door de student.....de anesthesist houdt het gewoon vast, zeker 10 min, zonder vloeken en tieren......das dan weer wel fijn, de student moet in zijn steriele pak naar het lab, das buiten, over het terrein, om plakband......ik trek het niet meer.....werp een blik in een bakje en nog een en daar ligt LEUKOPOR ! Zomaar een restje hoor, ws meegebracht door een eerdere vrijwilliger, hun herkennen het niet als plakband.....joepie...ik kan iets doen !! Ik heb plakband ! Keurig op zijn hollands vastgeplakt....en na weer een poos komt de student met de Oegandeese rol. Te Laat !! We kunnen we weer om lachen hoor. Zo zijn ze ook. Alles loopt op zijn eind. Er wordt wat slijm uit het mondje gezogen, met een soort rubber bal. Niks geen afzuigapparaat. En de materialen gaan in de wasbak. De was wordt met de hand gewassen en gaan daarna het oventje in voor de volgende OK. Enkele foto's zitten in de fotomap van vandaag. Het was door het langzame werken al middag en ik ga weer naar de kraamafd. Daar is het rustig en iedereen kakt er werkelijk waar in. Het ligt ook gerust met het hoofd op tafel te dutten. Ook daar ga ik nooit aan wennen. Ik zoek paar patiënten op en babbel hier en daar. De kraamvrouw van gister zit klaar om opgehaald te worden. Nog geen naam voor de babyboy. Ze is niet heel spraakzaam. Lijkt moe. Er is nog een oudere dame in de vrouwenzaal. Haar pols vertoont een oude breuk van 2 weken geleden. Toen geen ZH bezocht. Maar er zijn klachten, met strekken en buigen. Daarom naar ZH gekomen. 2 weken na de breuk. Geldkwestie.....en nu moet ze kiezen, niks doen ? opereren ? want het is al aaneen gegroeid of opnieuw breken ? met het risico dat het breekt op een verkeerde plek...dit alles wordt door een soort van radioloog bij mevr aan bed verteld. De familie moet in beraad en later laten weten wat ze kiezen en dat gaat alleen over geld. Is dat er ?? En wat kiezen we dan ?? 5 jong volwassen kinderen zitten bij haar. Wordt vervolgd. Ik heb het verder wel gezien, ze gaan lunchen, 15 uur he, ik loop mee, zie daar vreselijke moten vis en ik besluit om naar huis te gaan. Het is toch al bijan half 4...de bewaker aan het hek verteld dat mijn BodaBoda driver er eerder was en dat hij heeft gevraagd om me te melden, dat hij verhinderd is.....ik geloof er niks van, hij wil vast dat ik de BodaBoda pak van zijn vrienden die voor de poort staan. Ik blijf braaf wachten tot het kwart voor 4 is, dan is hij er nog niet, dan zal hij toch gelijk hebben de bewaker, Steve genaamd, trouwens...ik voelde me al wat genaaid, maar het was gelukkig onterecht. Op naar huis !! Weekend !! Joelle is er ook net na mij, we trekken snel effe naar een straatmarkje vlakbij, om een rolex, nee geen horloge, een soort wrap met erin een gebakken ei met tomaat en ui. Heerlijk effe door het Oegandeese straatleven struinen. We worden meermaals aangekeken alsof we aliens zijn, vooral door kinderen, en als je dan lacht of spreekt dan krijg je zo'n grote glimlach.

donderdag, dag 4 in het HCOH

Holy Cross Orthodox Hospital........schijnt iets met Grieken te zijn.....lekker weer naar de kraam, stel je er niks bij voor, DE nis (met 4 bedden), en twee verloskamertjes van 3 x 3.....met niks erin, dan een brancard wat tegen de muur staat. Een klein vies wasbakje met een pisstraaltje water. De wasemmer is van de patiënt zelf. De plastic zak waar ze op ligt ook. Niks geen celstofmatjes, niks van dat, Ze heeft 1 mooie lap mee, voor wat over en rond haar. Er is ook een oud rij-tafeltje, met daarop een grote zak echt katoenen watten. Steriele handschoenen. Alles wordt meegenomen door de patiënt. Z-H zorgt alleen voor medicijnen. Oh en een toeter om de hartslag te beluisteren.....ligt er, wordt niet gedaan....zonder veel woorden word ik meegenomen naar een van de verloskamers.....en er ligt een poedelnaakte, jonge mevr heel stil wat te wiebelen....op haar zij, kan niet zeggen hoe ver zij zou kunnen zijn. Niks gezucht, niks gekerm, veel weeen zie ik ook niet. Er staat best wel wat volk op die 9 m2. Papa niet.....vraag er maar niet naar, een hand kan ik vasthouden. Dat apprecieert ze, zie ik, zonder woorden. De rest van de supporters tonen weinig medeleven. Brian en Faruk, twee studenten zijn er, en een meid Jennifer, student geneeskunde (zegt ze). Daar krijg ik straks mijn twijfels nog over. Of ms moet haar eerste les nog starten, dat kan ook. Valentine, de jonge mooie nurse, komt af en toe binnen, zij onderzoekt de vrouw af en toe, en als ik er een tijdje ben en weinig weeën zie, tekenen doet ze wel......ga ik toch wat vragen, want wat staan we daar nu te doen ???????? Het is haar 3de kind, ze heeft 10 cm en geen of nauwelijks weeen, zegt Valentine.....ja dus, dat zag ik zo ook wel ! En dan !!! wachten want het kind is moe.......Ow ??? En dan doe je niks......???? Ik vraag of ze ook wel eens cortonen luisteren......jaja.....sometimes.....we staan er al een uur en in dat uur in ieder geval niet....met VO en geen weeën. Oh wat moet ik op mijn tanden bijten. Zwijgen en vertrouwen hebben in de Oegandeese geneeskunde. Valentine gaat toch af en toe weg en de 3 studenten vragen meermaals of deliveris can do.......nee beste studentjes, dat heb ik al 10x verteld, ik heb wel veel ervaring , maar niet als midwife, only as nurse, het systeem is hier anders en ze gaan het ws nooit snappen. Voor zover ik begrijp, is het hier als in België. n Vroedvrouw, die hier ook op de afd werkt en een gynaecoloog als het nodig is. Ze zeggen wel dat ik in ieder geval meer experience heb, mocht het kind plots toch komen......ja dan pak ik het wel aan.....heb alleen geen handschoenen.....die zijn voor Valentine, als het zover is, en voor het inwendig onderzoek. Valentine komt terug met een ampul......oef.....de oxytocine......die gaat gewoon langs boven in de infuuszak. Infuus prikken is een schande.......prik prik prik 3 / 4 x met dezelfde naald......zonder resultaat.....andere hand.....uiteindelijk in de elleboogplooi.....wordt het op een manier vastgeplakt dat ik al kan voorspellen dat het geen 10 min blijft zitten......en zowaar....na 10 min bungelt het onder de elleboog ipv in de plooi.....tsjonge jonge....intussen mijn tanden al kapot gebeten.....we zijn wel al 2 uur verder hoor, want daar gaat zeker een uur overheen, en zie daar.....wie is dat ? De gynaecoloog van maandag bij de sectio, komt kijken, heeft ws opdracht gegeven om de syntho te starten en kan gelijk een nieuw infuus prikken, dat gaat vlotter en kordater. Stuwbanden zijn hier niet he......een onsteriele, eerder gebruikte handschoen voldoet prima ! Afijn op naar de weeenstorm, dokter gaat weer, en Valentine komt met iets wat ik ken.....'n doptone ! GohGoh. Gel erop, je zou er een echo mee kunnen doen, veel te veel, en ze gaan opzoek, de studenten en ook Valentine, die toch geacht wordt de bevalling te doen straks, links en rechts boven de navel.....uhhhhhh ??? Veel gekraak en gepiep maar geen cortonen.....gaat wel 10 min overheen, ik wijs hun waar ik denk dat ze te vinden zijn, 1 sec en ze schuiven weer door....vinden niks....hoor dead paar keer passeren in hun gefluister.....tsjeeeeeezus !!! Ik zeg niks en laat ze doen.....ik was er nooit en ben over 3 weken ook weer weg, dus doe maar zoals jullie denken dat het hoort..... fluister fluister en 1 glipt weg.....die is om de dokter let op....en jawel, de vlotte redder in nood, die zichtbaar geschoold is, pakt de doptone, zet m waar ik zei en boeboemboemboem, niks aan de hand, hij zet het infuus wat harder, en mevr moet gecatheriseerd, das wel ongeveer als bij ons, maar dan niet steriel. Dokter gaat net als in Nld wat oprekken en stimuleren inwendig en mevr krijgt een perswee en nog een en het hummel is geboren.....ik vrees voor de fluxus maar die blijft uit....perineum gaaf. En dit hele tafereel op een plastic zak !! Met af en toe een dot katoenen watten. Kind doet het goed. Dokter vertrekt, mevr wordt met een paar watten gepoetst, krijgt een grote dot watten in haar onderbroek gepropt ennnnnn de rest is voor de familie. Was in de emmer mee. Kind in 7 dekens dat ik denk die valt ervantussen, zo op de grond. Maar niks van dat. Moeder staat op en loopt naar de kamer waar ze vandaag of ms morgen weer zal vertrekken op de BodaBoda naar huis. Met kind in 7 dekens en de was en de wasteil en alles wat mee is om te kamperen, in haar geval niet veel. Omdat het maar even is. Vader heb ik gehele dag niet gezien. Het is trouwens een jongen met nog geen naam, en dat na twee meisjes....hij kan trots zijn. Hoop dat ik ze morgen nog even zie. Vandaag gaat Promiss naar huis. Wachten al hele dag braaf tot iemand hun komt halen,hoe weet ze niet. Taxi ? BodaBoda ? (3de dag na de sectio). Volgende week komt ze weer voor de hechtingen te verwijderen en immuniseren van Promiss. Das leuk ! Ik kwam ze op het terrein tegen, de mama, alleen met een brief, ik kijken, de rekening van alles, sectio, medicijnen en 4 dgn opname,....moet contant betaald worden, 330.000 Sh......That's a lot, zegt ze.....ik zeg, zeker....80 euro.....oh my god....das voor ons niks en voor hun zoveel.......ik steek 50.000 in mijn zak en als ik kans zie geef ik het haar....maar durf niet, want wil niet dat anderen het weten....ze is er nog steeds als ik mijn dag afsluit, ik probeer om volgende week 50.000 te geven, persoonlijk aan haar, voor de rekening of voor Promiss......

effe een break.....

Eerst langs Promiss.....mama loopt al buiten, 2 dgn na de operatie.....ook weer net als in Nld. maar zij loopt al met de was.....das bij ons dan weer niet zo....ze ziet me van ver en roept Hello !!!!! Ik surprised dat ik ze hier al tegen kom. Ze ziet er goed uit. Take a look at Promiss en dat doe ik.....wiegjes hebben ze niet in de nis, liggen 24/7 bij mama of bij de fam. die rond het bed kampeert.....Laboratorium vandaag......weer herkenbaar, vooral uit de tijd dat ik 34 jaar geleden begon als leerling en met Piet H. door het lab ging. Precies zo is het hier nu. Hygiene en desinfectie......niet gezien, alles met de hand, bloedgroep bepalen, alle andere testen zoals wij ze ook kennen, maar dan niks geautomatiseerd. Ze hebben wel een oude computer waar ze een word-document in hebben dat bij elke patiënt aangepast wordt. Alles met de hand. naam gegevens uitslagen etc. en dan print hij het op een oud ding en dan krabbel en mag ik het naar de (poli) OPD = OutDoorPatients brengen. Een voor een.....wat zal ik zeggen, ieder kwartier 1 ? Geeft het tempo hier weer aan. Er zijn 2 laboranten die wel weten waar ze mee bezig zijn. Mannelijk geslacht al wat er werkt en binnenloopt, met een grote dosis humor en vragen me het hemd van het lijf over Europa en Nld. (Ik heb al menig Oegandees vertelt, dat het in Holland niet alleen rozengeur en manenschijn is, ze willen allemaal komen, maar als ik vertel wat n brood kost bij ons of n iPhone hoeven ze plots niet meer. Ze wisten wel dat we veel verdienen, maar dat alles ook duurder is....nee, daar schrikken ze van )Kletsen met elkaar en making jokes neemt een groot deel in van hun tijd, ook flirten door de open ramen naar de mooie jonge nurse Valentine. Die very shy teruglacht. De wat ouderen (25 ?) hebben een wat steviger antwoord en houding, maar lachen en flirten doen ze allemaal. Ik had al nooit een drang om op een lab te werken, en hier ook niet, ik heb het snel gezien. En helpen kan ik de mannen ook niet, ik wandel een keer over het terrein en maak hier en daar een praatje, kan allemaal. Speek de accountant die op een bankje zit met zijn papieren. Erg vriendelijk, werkt er al 40 jaar ! Ziet er oud en versleten uit. Je werkt tot je er niet meer kunt geraken verteld hij......niks pensioen. Hij vertelt dat er in 40 jaar niks veranderd is. Aan het gebouw enzo. Hij slaapt op het terrein van het Z-H en soms gaat hij naar zijn huis en vrouw, heeft 2 studerende kinderen en two died op jonge leeftijd. Ook al. Kindsterfte is hier geloof ik 1 op 10. Sister Phiona ziet dat ik wat zoekende ben en is ontzettend bezorgd en begaan. Het is rustig in het Z-H en er zijn geen bevallingen of operaties en ze verteld dat ik lekker naar huis mag om 13 uur.......nou dat......precies.......had ik nodig. Effe niks en chillen. Ik vraag of ik nog eens bij de mama mag kijken wiens kindje overleed gisteren. Brian zegt, ze wacht op je, you promissed......das waar.....zo fijn om op die kamer te komen. Mama is weer aan het opknappen en het lijkt of het ergste verdriet al voorbij is. Grandma is er ook, een verschrompel oud vrouwtje, met vergroeide handen....zo mooi in zwarte lappen. Ze zijn zo blij en vereerd dat ik een bezoekje breng, voor mij geen moeite en voor hun zo'n grote steun......waar heb ik dat aan te danken ? We praten over mij vooral, ze willen weten waar ik vandaag kom en my children en where I work enz enz. Ik vertel ook dat ik haar verhaal verteld heb tegen mijn vrienden, en dat iedereen begaan is met haar en ze is zo dankbaar. Thank to you all !!! bij deze. Ik kan de kamer niet zomaar verlaten, er is een puber die braaf wacht, maar zo gauw ze ziet dat ik me terugtrek, komt er een mobiel boven en ze vraagt "selfie ? selfie?" natuurlijk ! Ze is de oudste van de moeder en 17 jaar en een leuke, mooie puber.....net als bij ons, heel herkenbaar, alleen een andere kleur, als we het over haar zusje hebben that died, komen er toch ook tranen bij deze vrolijke meid. Maar het bezoek van de mzungu gaat ze nooit vergeten....ik jullie ook niet ! Ik zwaai en kom morgen nog eens kijken....that's a deal ! Ik regel dat de bewaking aan de poort, mijn private boda boda verteld, dat ik al weg ben...hoop hem morgenvroeg weer te zien hier aan het hostel. Verwacht het wel, hij is zo trouw. Een andere driver brengt me ook thuis en nu zit ik dus heel rustig voor mijn huisje dit te vertellen.

Dag 2....vaccineren

En hoppa weer een start van de dag om nooit te vergeten, op het gemak met mijn, jaja, private BodaBoda-driver. Hij was er ! Trots met mama door de chaos van Kampala. Hij weet de weg nu. Ik ga langs Dorothy en Sister Phiona om te groeten en hun passen op mijn helm en tas. Warm welkom weer. Deze dag mag ik bij de vaccinaties zijn. Eerst langs de Antenal Ward (kraamafd) om te kijken bij mijn kraamvrouw en kindje van gister. Je komt niet langs de "collega's" zonder eerst te groeten en uitgebreid te vragen hoe het met ze gaat en ik moet dan ook vertellen natuurlijk hoe het met me gaat. Stress haast drukte........dat bestaat hier niet. Ik vraag toestemming aan de hoofdzuster Jane, of ik even mag kijken bij de moeder en kind van gister. De baby died she said.....pardon ???? Ik zeg how ???? Hij was omstrengeld, ja dus, echt niet, zelf gezien. Ik zeg the one I was yesterday with it ???? Ow No, another one, one who was born this morning. Ook keizersnede. Pffff. Op zoek nu naar de nis. Met de kraamvrouwen. Onderweg zie ik Brian, is voor zover ik begrijp een student klinisch.....iets....draagt een doktersjas en doet hetzelfde als de nurse. Erg aardig en een jong ventje die me graag ergens mee naartoe wil nemen. Where I ask, hij doet geheimzinnig. I have a mother who's baby died. Ik zeg daar moet ik toch niet naartoe ? Ik was er niet bij en ik werk vandaag niet op de afd......? Oh yeah, she would be very pleased when a mzungu visit her, je moet niks zeggen, alleen, I'm so sorry....... Oké dan, als jij denkt dat ik er iemand mee kan helpen. Ik mee en zo heel herkenbaar met Nld. Verdriet en dikke tranen en de vraag waarom ??? Ze is inderdaad gesteund als ik gewoon haar hand vasthoud en vertel dat waar dan ook ter wereld, hetzelfde meest intense verdriet is wat er bestaat, als een mama haar kind verliest. Het was haar 5de en het was een meisje, ze heeft het gezien, dat vond ik al heel wat. Het was nu niet meer bij haar, heb het ook niet gevraagd waar het is gebleven. Ik beloof om haar morgen weer te bezoeken. Nu naar de nis, en jawel een blik van blijde herkenning ! En vele bedankjes dat ik er ook was......ja jij bedankt ! Probeer ik in Engels over te brengen, maar ze praat amper Engels, maar we verstaan elkaar zeker ! En op een ander bed ligt PROMISS de babyboy van gisteren ! Onder het wakende oog van de familie. Die zorgt tot ontslag dag en nacht voor Promiss en mama. Prachtig om te zien hoe goed en natuurlijk dat gaat. Borstvoeding gaat hier altijd gewoon van een leien dakje, kloven, nooit van gehoord, niet happen, of geen toeschietreflex ? Dat bestaat hier gewoon niet. Lactatiekundigen zijn gewoon de zussen en moeders van de kraamvrouwen. En nu op naar mijn werkplek van vandaag ! De vaccinaties van kleine, bruine kindjes, en dat zijn er veel, komen uit alle hoeken en gaten van de wijk. Paar uit naburige wijken. Prachtige dames, sommige mooi opgemaakt met mooie jurken, sommigen met oude doeken. Maar iedereen heeft zijn best gedaan. En dan die kindjes.......!!!!! Had 100 prachtige portretten kunnen maken, maar het is voor mijn gevoel zo ongepast. Of ik kon vaccineren ? Ja hoor, maar ik ga jullie eerst observeren als je het niet erg vind. Ook goed. Ze proberen me gelijk in te zetten, zodat er in ieder geval 1 vantussen kan piepen om effe de luiken te sluiten. Heb ze wel al door hoor. Maar alles met een lach. Dikke boeken met vele kindjes erin, vanaf de geboorte genoteerd, (soort partusboek van de kraam vroeger) als ze hier zijn geboren tenminste, en dat zijn de meeste wel. Er komen dan notities, in de kolommen, wanneer welke vaccinatie is gegeven. Wordt na -tig onlogisch handelingen en volgordes beetje duidelijk. Begin me er al een beetje mee te bemoeien. Hier wat opruimen, daar wat klaarleggen. Mama's met kindjes vanaf een maand tot een jaar of 3, komen allemaal aanwaaien. Zonder afspraak en heel relaxed, niemand heeft haast, op houten bankjes naast voor en achter elkaar. Ik geef hier en daar een aai en een glimlach en hun, maar ook mijn dag kan niet meer kapot. Borstvoeding, ongegeneerd, groot en klein, en allemaal trots op hun kroost. Mama's net als bij ons, met tranen in de ogen als hun kindje geprikt wordt. Zusjes en broertjes ook, als die erbij zijn. Bij de grotere gaat er ook een Mebenazol (tegen wormpjes) in en een dr. Vit A. Gewoon standaard. Tot halverwege de ochtend de Vit A op is en dan hebben we die niet meer. Ik bezorgd en nu ? Waar staat de voorraad ? Voorraad ? Wanneer komt die ? Hoe dan met degenen die het nu niet krijgen ? We don't no. Maak je niet druk, staalt alles uit, rondom me. Oke dan. Die wormtabl die eten die kids gewoon.....in de mond en sabbelen. Geen protest of gejammer of uitgespuug......hoe dan ?? Op een gegeven moment weet ik hoe te registeren en ben blij wat om handen te hebben. Maar versta / spel en schrijf die namen maar eens, kijk maar op de foto. Sommigen van een maand oud hebben nog geeneens een naam. De ochtend vliegt om, geen stress of druk, maar wel druk qua mensen die uren geduldig met kids zitten te wachten. Ik zou hier zo een systeem / werkwijze in kunnen voeren die vele malen efficiënter zou zijn. Maar zitten ze daar op te wachten......? Niemand vlgs mij, de nurses niet en de mama's ook niet. Ze zien het meer als een dag uit en socializen. Waar ik moeite mee heb, is dat er geen enkele keer handen worden gewassen. Door niemand niet. Ik heb gelukkig mijn vochtige doekjes uit Nld in mijn tas zitten. Die zijn oranje als ik ermee poets. Er is ook bijna nergens stromend water / wasbak op een afd. Gister ook niet. Desinfectie voor de handen ook niet. Niks dus..... Na de middag wordt het rustig, ik vraag waarom, omdat ze liever niet met de kindjes reizen in de hitte.....aha ja logisch.....dus een hele middag zitten wachten op niemand meer....geen probleem, dan slaap je lekker effe op je werk, kop op de arm, op je tafel en nobody die er iets van zegt, of beter nog, van vindt. Ik wandel nog een paar keer over het terrein en door het Z-H. Heel relaxed, net als iedereen. Ook hier zie ik veel verbeterpunten.....productief zijn we 's-middags niet in Oeganda. Maar dat betekent wel dat hier niemand een burn-out heeft of iets anders van dien aard. Ik heb het gevraagd he ! Nog een leuk gesprek met mijn 2 collega's.....ze vragen naar mijn kinderen en mijn man en mijn age en salaris ook. Ik vertel alles wat ze willen weten en foto's op mijn IPhone vinden ze geweldig. Maar die hond.....wat doet die tussen de foto's ? Ik zeg dat is mijn derde kind......groter gaat de pret niet worden vandaag, wie heeft er nou een hond in huis en gaat ermee wandelen en mee in de auto ??? En je koopt nog eten voor hem ook ! Ze komen niet meer bij. En mijn age, de ene denkt 40 de andere 45. Vrouwen van bijna 52 zien er echt uit als oude vrouwen, vertellen ze, en zo zie ik er, vlgs hun, niet uit. Het ene lieve jonge verpleegstertje, wil met me mee naar Holland. Ik probeer om een beeld te schetsen, dat het daar niet al goud is wat er blinkt, en dat er hard gewerkt wordt en dat ons salaris op het eind van de maand ook op is, omdat alles duur is....mmmm ze weet dat we 10 x meer verdienen, maar dat een brood ook 10 x meer kost dat was nog niet aangekomen via het internet ofzo. De communicatie met de moeders is ook minimaal. Knikjes en een mmm. Veel meer niet. Toch begrijpen ze elkaar prima. Van stilzitten wordt ik niet blij, dus ik pak tegen half 4 mijn tas en ga kijken of mijn Boda-driver er is.......niet.......ik hou me aan mijn afspraak en wacht en pak geen andere....heb een prachtig plekje om te wachten, want sta op een speelplein van een grote school met spelende kinderen. School en Z-H zijn een stichting. Ik sluit de dag af met een prachtige foto waar ik toestemming voor kreeg hoor.....mama en baby, 1 dag oud, op de BodaBoda naar huis.....wat zijn wij verwend.....gruwelijk verwend. En wat zijn hun sterk, al vanaf hun eerste dag ! En gelukkig en trots ! Wat een eer om dit te mogen meemaken......

ze zijn traag.....zo traag

Maar ik stond wel een half uur na mijn entree op mijn 1ste werkdag bij een sectio. Gelukkig met mondmasker voor, want die mond was hele tijd wijd open. Op blote voeten ! Ik he ! In de OK. Wel in 'n blauw pak, wat nog voor me gestreken werd, waar ik bij stond, in een soort van voorkamertje. Oud alles, onvoorstelbaar, oud en roest. Van de kapstok, infuusstandaard, bed, alleen de deurklinken niet.....want die zijn er gewoon niet, je steekt gewoon je vinger in dat gat. De sectio was net begonnen, waren zelfs aan het wachten op me, veel herkenbaar, maar wat is er veel niet, mevr had spinaal, want was wakker, verder niks van RR HR sat meting. Niks ! Ligt er gewoon een wakkere vrouw met een buik open, heel apathisch wel, alsof ze zich afsloot. 1 dokter en een man die ms anesthesist is ? Maar die was er meer niet dan wel, en 2 zusters. Oh en een derde hulpje ofzo. Ook op blote voeten, de rest had witte regenlaarzen aan. Niks geen aandacht voor de vrouw. Heel op het gemak, de mevr haar buik openen, dat herkende ik weer, en daar is het kopje, slap en blauw, geen paniek, alles blijft rustig daar, doen niks, zeggen ook niks tegen de moeder, die blijft apathisch liggen. Kind mee met een van de zusters naar een soort (roestige) bijzettafel, afdrogen, afnavelen met een veter, -tig doeken erom, weg kind, huilt nog steeds niet, maar ademt wel, dus is oké ! oef ! Alles praat in Luganda, dus ik snap er de ballen van, maar de handelingen zijn heel bekend. En alles in slow motion. Moeder wordt dichtgemaakt, infuus staat leeg, zal ik het zeggen ? Ik hou wijselijk mijn mond, ze vragen me wel waar ik vandaan kom en wat ik ben....een nurse ? een midwife ? En how many years ? 34 years.....wow ! Niemand die cares about dat infuus, ik check wel effe uit mijn ooghoeken of er geen lucht ingaat, de uterus wordt gehecht, dat ding ligt eruit geklapt, op de bovenbuik, op een veld waarvan de steriliteit ver te zoeken is. Steriele gazen....een paar....tellen ? Why ? Er worden ook stoffen gazen gebruikt, die vast uitgewassen worden, er staat wel een autoclaaf op de OK. Oh en de placenta slingert nog ergens tussen haar benen. Vruchtwater en beetje bloed druipt op de grond, handig dus die regenlaarzen. Uterus wordt in de buik gepropt, en de lagen worden gehecht. Zoals bij ons, maar verdient geen schoonheidsprijs. Nu snap ik waar sommige dokters hun vaardigheden vandaan hadden/hebben. Nu snap ik veel meer eigenlijk. Het kan ook heel goed met veel minder. We zijn klaar, baby ligt in de -tig doeken, heel stil op een aanrecht intussen. Gewogen ? Ik heb het niet gezien, ms heb ik het gemist hoor. Maar hij leeft nog, want ik kijk af en toe even. Mama mag op een transportbrancard. Het is een plank met 4 wielen. meer niet. Tussen haar benen wordt een verband gepropt, van stof. Heel groot en dik. Het nog steeds lege infuus gaat mee. Op naar de afd ! Dat is een nis in een gang. Geen kamer. En er staan 4 bedden in die nis, heel dicht op elkaar. Daar maak ik nog een keer een foto van. Fam moet mevr helpen tillen. En die nemen nu de zorg over ! Doen de zich verzorging en de babyverzorging en de borstvoeding ! En dat gaat heel relaxed en goed, er is 24/7 iem vd fam bij de patiënt. Die zorgen ook voor het eten en alles omtrent moeder en kind, de zusters die bij de OK waren werken gewoon op de afd. Niks geen OK-assistenten. Die zusters doen nu in principe nog een ding aan de patiënt, en dat zijn de medicijnen en ik mag een keer bloeddruk meten ! In de verpleegsterspost zitten ze veel, heel chill, schrijven in een soort dossier. Van onze 4 patiënten. En kletsen met elkaar, in het Luganda. Heel gezellig lijkt het. Ze vragen me ook veel en betrekken me ook in de gesprekken. Snap er de ballen van. Met moeder en kind gaat het goed, want ik loop er af en toe even langs. De Mzungu houdt de boel wel in de gaten . Bij een andere patiënt mag ik medicijnen gaan geven.....die we eerst in een mandje gaan halen in de Pharmacy. Of ik even een infuusnaald wil steken en dan de med. geven. Even uitgelegd, dat ik geen infuusnaalden kan steken, wel de rest, waarschijnlijk had ik het toch beter gekund, ik heb bijgelicht met mijn iPhone, want hun prikken gewoon op hoop van zegen. Dus 3 a 4 keer mis. Lunch mocht ik met de directrice, die kwam me halen, en ik krijg eten van de zaak. In de kantine, alles wat ik beschrijf ga ik ook nog op foto zetten. Want het is niet te beschrijven. Het eten......ze aten het smakelijk op....trots op hun Afrikaanse keuken. Ik heb paar hapjes genomen, het was niet vies, maar ik krijg het moeilijk weg. Heb reserve genoeg. Daarna was het rustig en werd ik opgehaald door mijn private bodaboda driver, die vanmorgen had begrepen dat ik tot plm 16 u zou werken, en die dacht, die haal ik wel op, betaalt mzungu-price. Das ms het tienvoudige van wat ze van een andere rit krijgen. Voor mij wel fijn, hij weet nu waar ik "woon" en werk. Morgen komt hij me weer ophalen.....ben benieuwd, zou een wonder zijn dat een Oegandees zich aan een afspraak houdt.

Ben er !

waar te beginnen, chronologisch dan maar, gisteren gevlogen naar Entebbe, keurig opgehaald door Charly, geregeld door Doingoood, onze organisatie, auto in en een reis in de donkere, want het is hier al om kwart over 7 donker, dan is het bij jullie nog maar kwart t over 6. Zag weinig, maar je beleefde zoveel, drukte, taxibusjes, scooters, getoeter, slechte weg, warme auto, een dik uur later in ons Backpack Hostel gedumpt.....zo voelde het......zo was het niet, iedereen is erg aardig, maar je wilde een warm bad, fluwelen bed en slofjes en alles wat we thuis hebben.....hebben we hier niet. Nou is dit het dan ? We zijn opgelicht..... beetje overdonderd in een kamer gezet (zie foto) op den duur maar in bed gekropen, er weer uit, 100 m lopen door vochtig gras (zitten er beesten ?) naar het toilet.....onder begeleiding van een concert vd Krekels en een kwetterende schreeuwende kudde vogels, maar we zien niks, want het is donker.... (gelukkig heb ik een zaklamp) van mn vorige kampeerweekend (Corrien - 50 !). Terug in mijn bed. DrukDrukDruk......val in slaap.....en slaap heerlijk tot de volgende morgen....vlug eruit en kijk nou.....we zijn niet opgelicht.....we zitten in een oase midden in Kampala ! De meiden van de "receptie" lijken ook gelijk veel menselijker. Prima ontbijt en daar is Eva de coördinatrice van Doingoood. Fijn om een Hollandse leuke, nuchtere en vooral ervaren meid te treffen. (Zij is er al 5 maand en deed hiervoor net als ons op div projecten vrijwilligerswerk.) Nee we gaan vandaag niet rustig de stad verkennen, we gaan gelijk naar ons project, eerst Joelle, daarna ik en Joran sluit de rij. Eva neemt ons mee op de BodaBoda en leert ons zo'n ding regelen. Crossen op de BodaBoda door Kampala en wat ik zie kan ik niet beschrijven, hoop het later in foto's te kunnen delen. 20 minuten later zijn we bij mijn Holy Cross Mission Hospital. Warm welkom, gelijk een rondleiding van een soort directrice en voorgesteld aan iedereen. help die namen ! Dorothy is die soort directrice, die ga ik onthouden . En wat ik daar zie en meemaak is net een film, Floortje Dessing, beelden van Afrika op tv.....je herkent het allemaal.....maar het is nu echt....heel echt...ik voel het en ruikt het en hoor het en maak het mee.......ben er zo dichtbij.....ik ben er middenin. Hoop het met fotos later weer te kunnen geven, want met woorden gaat het niet lukken. Daarna weer naar huis met de jawel BodaBoda. Het Afrikaanse relaxte gevoel en tempo begint zich al een beetje in me te nestelen......Joran en Joelle komen ook weer "thuis"......ook vol ervaringen en verhalen.....gaan even het leven van de stad in.....ook weer niet te beschrijven......ga er niet aan beginnen....ook weer met beelden later.....morgen een begeleidende tour door de stad met Eva en de bodaboda. Leren pinnen, om een sim-kaart en dan zijn we ingeburgerd.

waarom vragen mensen

...de combinatie van avontuur, nieuwsgierigheid en van mijn idealen....op persoonlijk vlak en gezondheidszorg,

grenzen van mijn kunnen, voelen en ervaren, verleggen,

hoe veerkrachtig zal ik zijn, wie zal ik zijn....

....springen doe je voor jezelf, net als het werk, dat ik in eerste instantie voor mezelf doe, maar het mooie is wel, dat ik met deze sprong wel anderen help, een sprong met extra waarde,

bereid om een klein risico in te calculeren....wat dat risico ook kan zijn....ms is het wel verslavend....Afrika....alleen de naam al is mooi...

ik wil het ruiken, voelen, ervaren.... voor dat even dat we hier zijn....

vaccinaties gehad

24 april, gevaccineerd door de GGD.

Tyfus tetanus TBC malaria alles wordt benoemd.....

Een en ander besproken, lijkt nog steeds over iemand anders te gaan....,

terwijl het toch al over 2 maand is dat ik ga.

Volgende week een info dag van Muses....ws weer meer gevoel en toch een naderend "echt" vertrek.

Ik ga mijn familie - vrienden - collega's - naasten - buren - kennissen etc maar eens een keer de link van dit "dagboek" sturen, die gaan er misschien ook even aan moeten "wennen".