....heel gewoon, op de "Ward" dwz de afdeling....voelt al vertrouwd en ken bijna iedereen al bij naam, veel patiënten ook, die er toch meestal niet lang liggen, vanwege de financiele gevolgen, zo is die mevr met haar diabetisch voet ook naar huis.....en dat kan best wel.....maar die voet... in deze hutjes met totaal geen hygiene.....komt paar keer per week naar de OPD = (outreach-patients) ofwel de poli. Zag haar vanmorgen nog komen, op de BodaBoda, met zijn 3e op 1 zo'n ding; de driver, zij en dochter erachter, krukken zag ik er ook nog naast bengelen. Alles kan op zo'n ding,  Joëlle zag net nog een levende geit voorop de Boda. Ik ben weer een paar keer meegegaan met de dokter en de clinical officer students. Heel op het gemak altijd, alle tijd weer. Ik geloof echt wel dat die dokter een dokter is......maar wat een verschil van kennis met "ons" niveau. Dat geldt voor de nurses ook. Voor de jonge meid met longembolie, moest ik vanmorgen naar de account-office, daar houdt iemand met de hand de rekening bij. Van elke patiënt. Het zijn er nooit zoveel hoor, om en nabij 8 à 10 liggende patiënten gemiddeld. De familie wou weten hoe hoog de kosten al waren tot nu toe. 300.000 USh. Bijna een week opname en behandeling. Medicijnen en O2.  (op hun manier he, want meer is het niet). Dat is welgeteld 72 euro tot nu toe.....voor hun een maandsalaris, als je al een goede baan hebt, de familie haalt overal geld vandaan om de kosten te kunnen betalen, iedereen die wat over heeft, geeft wat. Op het stukje kraamafdeling is het altijd wel bedrijvig. Gisteren lag er een jonge dame met 4 cm op de kamer, tussen de pasbevallen mama's en kroost en de bijbehorende familie die op, onder en naast het bed ligt/hangt. 24/7. Beetje een apart type....mondig en niet nederig zoals ik hier wel gewend ben. Ze viel me al op qua weeën en haar reactie erop. Geen nurse die naar haar omkeek, als het zover is horen ze het wel van de familie.....niks geen enkele controle van niks niet. Tweede kindje. Ze moest poepen.....dat gaat op een emmer die je natuurlijk meeneemt naar het ZH. De manier waarop zij dacht te moeten poepen zei mij genoeg. 7 jaar ben ik weg op de kraamafd. Maar wat voel ik me nog ervaren. Op de hele afd helemaal niemand....iedereen was om thee, behalve hoofdzuster Allen, het oude pezige dunne zustertje. Ik haal haar en zeg dat ik iemand heb gevonden met persdrang. Oei .... die schoot in de stress. Want dan moet je die persende dame meeslepen naar het verloskamertje......en "alles" wat zij mee heeft voor haar bevalling. Zij hebben hun eigen rol "cotton" mee, daar maak je dotten van waar je werkelijk alles mee doet van het begin tot het eind tijdens de bevalling. Er is niks van matjes of gaasjes op de afdeling. Echt helemaal niks. Steriele handschoenen nemen ze ook zelf mee. Doeken, lappen altijd handig. En een plastic zak of zeil, daar lig je op gedurende de bevalling. Sommigen merk ik nu zijn goed voorbereid en hebben alles voldoende mee. Deze had alleen cotton mee en verder niks. Nou daar is zr Allen niet bij mee en dan zul je het merken ook. Op een gegeven moment deelde ze zelfs een paar tikken uit tijdens de bevalling. Omdat ze geen plastic had om eronder te leggen. Deuren en ramen zijn gewoon open, iedereen hoort alles en niemand die ervan opkijkt. (behalve ik). Paar keer flink persen en het was weeral gepiept. Geen knip of scheur. Placenta gaat zo de vuilbak in. Wordt nooit nagekeken of gewogen. Bloedverlies ook niet. Oxytocine geven ze wel na de geboorte van de baby. Die ampul en spuit en naald komen van de afd en staan op de rekening. Moeder wordt met de dotten watten drooggedept en er wordt een grote, langwerpig, gemaakt en dat is het kraamverband. Douchen of wassen na de bevalling, dat is voor later door de familie. Hier of thuis. Lopend gaan ze allemaal van het "verlosbed".....is een hele oude brancard. Geen hoog-laag, maar met een oud gammel trapje als afstapje. Naar  een kamer verderop waar de mama's liggen. Er is zelfs geen rolstoel op de afdeling. In een ander klein kamertje, staat een oud, afgeschreven, hip verlosbed, maar dat gebruiken ze nooit. Ga toch een keer vragen waarom niet.....ws kapot want dat is elektrisch. De schoonzus en vader wachten op ons en zijn blij, bedanken me zelfs. Kind krijgt kleertjes aan.....geen pampertje.....heeft ze ook niet.....temperaturen en wegen na de bevalling......gek he....maar niks van dat.....kruiken in een wieg....nee.....baby's liggen ook altijd bij mama in bed....dat is de kruik ! Elke keer als ik een bevalling zie, en de ramen staan open en het waait toch echt wel....soms warme wind, maar ook frisse wind....en ik zie die natte pasgeboren hummels....ik kan er niet aan wennen....ze worden ook in de ijzeren wieg gelegd die op de verloskamer staat, tot de moeder naar de kamer wandelt. In een lap. Zonder nagezien te worden. Opvallend is ook hoe moeders reageren......wij (in Nld) geven de baby's aan de moeder en die is vervolgens in de ban/huilt/foto's en wat al niet meer. Met warme, voorverwarmde doeken en dat in een warme verloskamer, (en dan hebben ze nog ondertemp). Hier ligt moeder roerloos na de geboorte, en kijkt of vraagt niet naar de baby die een paar meter verderop ligt. Emotieloos lijkt het wel. Vader is er ook nooit bij, soms ver weg, soms wel in de buurt. En toch zijn ze allemaal trots en gelukkig na een paar uur. Gepoetst in bed. Verzorgd door de familie. Borstvoeding als vanzelf. Heb nu al heel wat Afrikaanse bevallingen, kraamvrouwen en baby's gezien. Het is ergens net als bij ons....maar ook zo onbeschrijfelijk anders.....vooral de medische zorg, controle, begeleiding....ik denk dat het 50 jaar geleden bij ons ook zo nog was....soms herken ik ook wel een en ander uit de tijd dat ik begon 34 jaar geleden.....PS er is nu een kereltje dat als Percy door het leven gaat gaan hier in Oeganda.....de naam heb ik uitgezocht, samen met mama, was de 7de in de rij en de anderen waren allemaal met een P. Betekent "trek door de vallei" en dat was ook zo vlgs mama, want de bevalling zat niet mee, eerste keizersnee na 6 gewone bevallingen. Hij had het moeilijk gehad vertelde ze en nu ging het opwaarts....uit de vallei....Met dank aan Google, lang leve de IPhone in een ZH zonder enig iets van internet.